Hiện nay tỷ lệ trẻ gặp phải các rối nhiễu tâm lý ngày một tăng cao, nhiều phụ huynh khi có con gặp rối nhiễu tâm lý đã cho rằng nguyên nhân có thể do công nghệ. Vậy có phải công nghệ là nguyên nhân gây ra các rối nhiễu tâm lý không? Bài viết này sẽ giúp ba mẹ tìm được câu trả lời của câu hỏi trên.

Các rối nhiễu tâm lý không phải do công nghệ

Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh việc trẻ thường xuyên tiếp xúc với công nghệ gây ra các rối nhiễu tâm lý. Việc trẻ tiếp xúc sớm với thiết bị công nghệ cũng không được xác định là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Các rối nhiễu tâm lý thường gặp, như rối loạn phổ tự kỷ, rối loạn tăng động giảm chú ý, và rối loạn ngôn ngữ, đều được xác định là do bẩm sinh. Thời điểm khởi phát khác nhau: rối loạn phổ tự kỷ thường phát hiện trước 3 tuổi, trong khi rối loạn tăng động giảm chú ý thường được theo dõi trước 5 tuổi.

Một số yếu tố nguy cơ gây ra rối nhiễu tâm lý

Hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây rối nhiễu tâm lý ở trẻ. Một số giả thuyết cho rằng yếu tố gen có thể liên quan. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Mẹ mắc bệnh nhiễm khuẩn trong giai đoạn tiền sản (ví dụ: sởi, quai bị, rubella).
• Mẹ gặp căng thẳng, stress, hoặc sử dụng thuốc điều trị trầm cảm, lo âu trong thai kỳ.
• Ba mẹ vượt độ tuổi sinh sản lý tưởng (trên 35 tuổi) khi mang thai.
• Môi trường sống ô nhiễm, nhiễm độc chì trong thai kỳ.
• Trẻ sinh non, thiếu tháng, hoặc nhẹ cân.

Tất cả chỉ dừng ở mức giả thuyết và chưa có bằng chứng khoa học xác định rõ. Do đó, có thể khẳng định công nghệ không phải nguyên nhân gây rối nhiễu tâm lý ở trẻ.

Ảnh hưởng của công nghệ đến trẻ rối nhiễu tâm lý

Rối nhiễu tâm lý chủ yếu do bẩm sinh và các yếu tố nguy cơ trước, trong và sau sinh, không liên quan đến việc trẻ tiếp xúc sớm với công nghệ. Tuy nhiên, với trẻ mắc rối nhiễu tâm lý, các chuyên gia khuyến nghị hạn chế tiếp xúc với thiết bị công nghệ.

Việc trẻ sử dụng công nghệ quá sớm và nhiều trong giai đoạn 0-6 tuổi, đặc biệt khi cần can thiệp tâm lý, có thể làm giảm tập trung, ảnh hưởng đến các hoạt động can thiệp cá nhân. Trẻ rối nhiễu tâm lý thường gặp khó khăn trong giao tiếp hai chiều, tương tác xã hội và có thể xuất hiện hành vi không phù hợp như rối loạn giấc ngủ, cảm xúc.

Nếu trẻ được tiếp xúc công nghệ quá lâu mà thiếu tương tác gia đình, trẻ sẽ tập trung vào màn hình thay vì phát triển nhu cầu giao tiếp xã hội. Hơn nữa, khi bị hạn chế sử dụng, trẻ có thể phản ứng tiêu cực như khó chịu, la hét hoặc tự làm tổn thương.

Công nghệ không phải nguyên nhân gây rối nhiễu tâm lý, nhưng lạm dụng công nghệ có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tâm lý của trẻ trong những năm đầu đời, đặc biệt là tư duy, nhận thức và phát triển ngôn ngữ – giao tiếp.

Một lần nữa khẳng định rằng rối nhiễu tâm lý không bắt nguồn từ công nghệ, nhưng ba mẹ cần hạn chế việc cho trẻ tiếp xúc sớm và quá nhiều với thiết bị công nghệ để tránh ảnh hưởng tiêu cực trong giai đoạn vàng (0-3 tuổi). Hy vọng bài viết giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân rối nhiễu tâm lý và đồng hành hỗ trợ trẻ hiệu quả. Sự nỗ lực, quan tâm và tương tác kiên trì từ gia đình sẽ góp phần giúp trẻ phát triển ngày càng tốt hơn.

Tài liệu tham khảo:

1. Đỗ Bích Thuận, bài giảng rối loạn ngôn ngữ, chương trình Đào tạo Âm ngữ trị liệu Nhi 2018-2019, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
2. Hoàng Văn Quyên, bài giảng rối loạn phổ tự kỉ, chương trình đào tạo âm ngữ trị liệu Nhi 2018-2019, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
3. Trần Tú Uyên (người dịch) (2004), các kĩ năng giao tiếp sớm, Trung tâm nghiên cứu giáo dục trẻ khuyết tật Thành Phố Hồ Chí Minh